تأثیر عوامل فرد ی ـ محیطی بر پایبندی به شیوه‏های ازدواج ( مطالعه موردی: دانشجویان روستایی ـ شهری دانشگاه‏های سنندج )

احمد محمدپور، استادیار جامعه شناسی دانشگاه واندربیلت *   جلیل کریمی، استادیار گروه جامعه شناسی دانشگاه رازی کرمانشاه   مهدی علیزاده، کارشناس ارشد جامعه شناسی دانشگاه بوعلی سینا همدان   ابوبکر شریعت‏پناه، کارشناس ارشد جامعه شناسی دانشگاه کردستان     چکیده   این مطالعه با هدف بررسی نگرش نسبت به پایبندی به شیوه‏های ازدواج سنتی در بین دانشجویان روستایی و شهری و نقش عوامل فرد ـ محیطی بر آن انجام شده است. در این میان، رابطه متغیرهای محیط جغرافیایی (شهری یا روستایی‏بودن) و همچنین، نقش عوامل فردی مانند جنس، تحصیلات، پایبندی به اعتقادات مذهبی و میزان استفاده از رسانه ماهواره با پایبندی به آداب و رسوم سنتی ازدواج سنجیده شده است. در این مطالعه، روش‏شنا‏‏سی پژوهش، کمی‏‏ ـ پیمایشی بوده و از ابزار پرسشنامه برای گردآوری اطلاعات در بین دانشجویان کلیه دانشگاه‏های شهر سنندج در سال تحصیلی 88-87 استفاده شده است. تعیین حجم نمونه بر اساس فرمول کوکران صورت گرفت و حجم نمونه مورد بررسی 378 نفر برآورد شد. سؤال‏‏ مطرح در مقاله حاضر این است که آیا محل زندگی در تعیین طرز تفکر افراد نسبت به ازدواج و مسائل مرتبط با آن نقش دارد یا خیر؟ برای جهت‏دادن به این سؤال‏‏، از نظریه تغییرات ارزشی اینگلهارت استفاده شد و برای پاسخ به آن پرسشنامه‏ای استاندارد شده به دو گروه از دانشجویان (روستایی و شهری) ارایه و نتایج آن تجزیه و شد. نتایج آزمون فرضیات نشان می‏‏دهد که هم در محیط روستایی و هم شهری مذهب نقش مثبتی در پایبندی به ازدواج داشته است. در محیط روستایی در مقایسه با شهر همرنگی و یکنواختی زیادی بین نگرش زن و مرد نسبت به ازدواج وجود دارد، اما میزان تحصیلات در هر دو محیط تأثیر‏‏ی در نگرش به ازدواج ندارد. در مورد تأثیر‏‏ ماهواره (شبکه‏های خارجی) بر ازدواج نیز نقش منفی استفاده از ماهواره در نگرش به ازدواج در میان روستاییان تأیید شد. به طور کلی، نتایج از تفاوت‏های محیط جغرافیایی شهری با روستایی حکایت دارد.